Baş Dönmesi
Baş dönmesi, boşlukta oryantasyon bozukluğu, sersemlik veya dengesizlik hissidir. Bu durum denge duygunuzu etkiler ve düşme riskinizi artırabilir.
Baş dönmesi nedir?
Baş dönmesi birkaç farklı hissi tanımlayabilir. Baş dönmesi, uzaysal oryantasyonun bir bozukluğudur. Baş dönmesi her zaman yaşamı tehdit eden bir durumu göstermez, ancak felç veya kardiyovasküler problemler gibi ciddi durumlarla ilişkilendirilebilir. Baş dönmesi, eşlik eden başka bir semptom olmasa bile düşmeye yol açarsa tehlikeli olabilir.
Hareket halindeyken, hareketsiz dururken veya uzanırken baş dönmesi meydana gelebilir. Başınız döndüğünde şunları hissedebilirsiniz:
Bayılmak.
Mide bulantısı.
Sersemlik
Baş dönmesi ve vertigo arasındaki fark nedir?
Yoğun vertigo midenizi bulandırabilir, araba kullanamayacak veya yürüyemeyecek hale getirebilir. Kendinizi veya etrafınızdaki nesneleri sallanıyormuş, yüzüyormuş veya devriliyormuş gibi algılamanıza neden olabilir.
Baş dönmesi ne kadar yaygındır?
Baş dönmesi yaygındır. Her yaştan her insanda görülebilen baş dönmesini yaşama olasılığınız yaşlandıkça artabilir.
Baş dönmesinin nedenleri nelerdir?
Denge vücudun çeşitli kısımlarını içerdiğinden, bir dizi koşul baş dönmesine neden olabilir. Bunlar;
İç Kulak Rahatsızlıkları
İç kulak rahatsızlıkları sıklıkla baş dönmesinin nedenidir. En yaygın nedenler arasında benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV), Meniere sendromu ve kulak enfeksiyonları bulunur.
Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV)
İyi huylu paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV), başınızın veya vücudunuzun pozisyonunu değiştirdiğinizde (eğilme gibi) baş dönmesine neden olur. Genellikle sadece birkaç saniye veya dakika sürer. Bu zararsız durum, iç kulağınızdaki kalsiyum kristalleri yerinden oynadığında ortaya çıkar.
BPPV'niz kafa travması sonucu veya sadece yaşlanmaktan olabilir. Sağlık uzmanınız, kanalit yeniden konumlandırma prosedürü adı verilen bir dizi basit harekette size yol gösterebilir. Bu hareketler kristalleri uygun konumlarına geri getirir.
Meniere sendromu
Meniere sendromu, iç kulakta çok fazla miktarda sıvı bulunmasını içerir. Uzmanlar neden biriktiğinden emin değiller. Meniere'yi herkes geliştirebilir, ancak en çok 40 ila 60 yaşları arasındaki kişilerde görülür. Meniere sendromunuz varsa, şunları da yaşayabilirsiniz:
İşitme kaybı.
Boğuk veya bozuk işitme.
Mide bulantısı ve kusma.
Tinnitus (kulak çınlaması).
Meniere atakları genellikle aniden olur. 20 dakikadan 24 saate kadar sürebilir. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere yaşam tarzı değişiklikleri semptomların hafifletilmesinde yardımcı olabilir:
Düşük tuzlu bir diyetle beslenmek.
Alkol ve kafein kullanımını sınırlamak.
Sigarayı bırakmak.
Durumunuz basit önlemlere yanıt vermiyorsa, doktorunuz daha agresif tedaviler önerebilir. Bunlar, doğrudan kulağa ilaç enjekte etmeyi ve ameliyatı içerir.
Kulak Enfeksiyonları
Bakteriyel veya viral kulak enfeksiyonları, iç kulakta iltihaplanmaya (tahriş) neden olabilir. Enflamasyon, iç kulağınızın beyninize gönderdiği mesajlara müdahale eder.
İç kulakta bulunan bir sinir olan vestibulokoklear sinirin iki dalı vardır. Her iki dalda beyinle iletişim kurar:
Vestibüler sinir denge hakkında sinyaller gönderir. Vestibüler sinir iltihaplandığında, vestibüler nörit geliştirirsiniz.
Koklear sinir, işitme ile ilgili sinyaller gönderir. Enflamasyon koklear siniri de etkiliyorsa, labirentit geliştirirsiniz. Bu durumda baş dönmesine ek olarak kulak çınlaması ve işitme kaybı yaşanabilir.
Baş dönmesinin diğer nedenleri
Diğer birçok faktör baş dönmesine neden olabilir. Bunlar;
Baş dönmesine neden olabilecek Kardiyovasküler sistem rahatsızlıkları şunlardır:
Düzensiz kalp atışı (atriyal fibrilasyon).
Düşük tansiyon (hipotansiyon).
Daralmış arterler (ateroskleroz).
Baş dönmesine neden olabilecek beyinle ilgili rahatsızlıklar şunlardır:
Kafa travması veya travmatik beyin hasarı.
Migren.
Multipl skleroz.
Baş dönmesine neden olabilecek ek durumlar şunlardır:
Alkol kullanımı.
Anksiyete ve stres (gerekenden daha fazla ve çok hızlı nefes alırsanız).
Karbonmonoksit zehirlenmesi.
Düşük kan şekeri (hipoglisemi).
İlaçlar.
Görüş problemleri.
Baş dönmesi ve vertigo nasıl tedavi edilir?
Vertigo ve baş dönmesi tedavisi, nedene bağlı olarak büyük ölçüde değişir. Doktorunuz, baş dönmesinin nedenini belirlemeye ve tedavide sonraki adımları belirlemeye yardımcı olması için vestibüler ve denge değerlendirmesi için sizi bir odyoloğa yönlendirebilir. Kulak enfeksiyonunuz varsa, enfeksiyounuzu tedavi edecek ve semptomlarınızı hafifletecek ilaçlar reçete edebilir. Uzun süreli (kronik) durumlar için, sağlık uzmanınız vestibüler rehabilitasyon önerebilir.
Düşmeyi önlemek için ne yapabilirim?
Baş dönmesi veya vertigonuz varsa, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli aktivitelerden kaçınmalısınız:
Araba kullanmak (doktorunuz size onay verene kadar).
Merdiven çıkmak gibi yüksek yerlerde durmak.
Karanlıkta yürümek.
Yüksek topuklu ayakkabılar giymek.
Düşme riskinizi azaltmak için şu adımları atın:
Merdivenleri çıkarken ve inerken daima tırabzan kullanın.
Konumunuzu değiştirirken yavaşça dönün. Yakınınızda tutunacak bir şey bulundurun.
Küvet ve duşlara el tutamakları takın.
Tai chi veya yoga gibi dengeyi geliştirebilecek egzersizler yapın.
Kilimler, kablolar ve tabureler gibi takılıp düşebileceğiniz zemin dağınıklığını ortadan kaldırın.
Sabah kalkmadan önce birkaç dakika yatağın kenarında oturun.
Gerekiyorsa baston veya yürüteç kullanın.
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Baş dönmesi geçmiyorsa veya aralıklarla devam ediyorsa, bu konuda sağlık uzmanınızla konuşmanız önemlidir. Ayrıca aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz acil yardım isteyin:
Göğüs ağrısı.
Çift görme veya bulanık görme.
Bayılma (senkop).
Yüksek ateş.
Yüzünüzde, kollarınızda veya bacaklarınızda uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük.
Geveleyerek konuşma veya boyun tutulması.
Yürümede sorun.
Denge duygunuz, birçok vücut parçasına dayanan karmaşık bir süreçtir. Kulağınız, beyniniz ve kalbiniz dengenizi etkileyebilir. Kesin nedeni tespit etmek zaman alabilir. Ancak çoğu durumda baş dönmesi ve vertigo tedavi edilebilir durumların belirtileridir.
Sayfa içeriği bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili endişeleriniz ve sorularınız için sağlık kuruluşlarına veya doktorunuza danışınız.
