Rektal Kanama (Makat Kanaması)
Rektal kanama hemoroid, anal fissür, inflamatuar bağırsak hastalığı (İBS), ülser ve kolorektal kanser gibi durumların bir belirtisidir. Tipik olarak, tuvalet kağıdında, klozette veya dışkınızda rektal kanama fark edersiniz. Rektal kanama yaşarsanız, ciddi bir tıbbi durumun belirtisi olabileceğinden, sağlık uzmanınıza başvurmanız önemlidir.
Rektal kanama nedir?
Tuvalete bakmak ve kan görmek endişe verici olabilir. Birçok farklı tıbbi durumun belirtisi olan rektal kanama, hafiften kolorektal kanser gibi ciddi bir durumun habercisi olabilir. Rektal kanama yaşıyorsanız, birkaç farklı şekilde kan görebilirsiniz. Bu; tuvalet kağıdınızda, klozette veya dışkınızda olabilir. Parlak kırmızıdan koyu bordoya ve siyaha kadar farklı renklerde görülebilir.
Gördüğünüz kanın rengi kanamanın nereden geldiğini gösterebilir.
Parlak kırmızı kan, genellikle kolon (kalın bağırsak) veya rektumda kanama anlamına gelir.
Koyu kırmızı veya kahverengi kan, kolonda veya ince bağırsakta kanamanız olduğu anlamına gelebilir.
Melena (koyu renkli ve katran benzeri dışkı) genellikle midede bulunan ülserlerin kanaması gibi kanamalara işaret eder.
Bazen rektal kanama çıplak gözle görülmez ve sadece mikroskopla görülebilir. Bu tip kanama genellikle bir dışkı örneğinin laboratuvar testi sırasında bulunur.
Rektal kanama ciddi midir?
Bazı durumlarda rektal kanama, kolayca tedavi edilebilen bir durumun küçük bir belirtisi olabilir. Örneğin hemoroid (basur), rektal kanama yaşamanıza neden olabilir. Bu genellikle uzun sürmez ve hemoroidlerin tedavisi genellikle kolaydır. Bununla birlikte, rektal kanama bazen kolorektal kanser gibi ciddi bir durumun belirtisi olabilir. Yaşadığınız herhangi bir kanamayı takip etmek önemlidir. Kanama ağır, sık veya endişelenmenize neden oluyorsa vakit kaybetmeden sağlık uzmanına danışmanız gerekir.
Rektal kanama nasıl görünür?
Dışkınızda kan olduğunda, birkaç farklı şekilde görünebilir. Dışkınızda parlak kırmızı kan çizgileri olabilir veya dışkıya karışmış kan görebilirsiniz. Ayrıca dışkınız çok koyu, neredeyse siyah ve katran gibi görünebilir.
Kan sindirim sisteminizde ne kadar uzun süre durursa o kadar koyu görünür. Bunun nedeni, vücudunuzda sindirim sisteminizde hareket eden her şeyi doğal olarak parçalayan sindirim kimyasalları olmasıdır. Kan, bu kimyasallarla ne kadar uzun süre temas ederse o kadar koyulaşır. Kanamanız sindirim sisteminde daha üst kısımlarında ise (mide ve ince bağırsak gibi), tuvalette daha koyu görünebilir. Parlak kırmızı kan görürseniz, bu, sindirim sisteminizde daha alt kısımlarında (kalın bağırsak veya rektum gibi) olduğu veya vücudunuzda çok hızlı hareket ettiği anlamına gelebilir. Parlak kırmızı kanamanın pek çok iyi huylu (zararlı olmayan) nedeni olsa da, koyu kanın daha az iyi huylu nedeni vardır. Bu nedenle koyu kan daha endişe verici olabilir ve doktorunuz tarafından muayene edilmesini gerektirir.
Bazen dışkınızda görünmeyen kan olabilir. Buna gizli kanama denir. Bu, sindirim sisteminizde olan bir kanamanın belirtisi olabilir. Ayrıca bağırsaklarınızdaki iltihaplanma hastalığı veya kanser gibi daha ciddi bir duruma işaret edebilir. Gizli kanama gözle görülemeyecek miktarlarda kan olup olmadığını kontrol etmek için dışkınızın bir örneğinin laboratuvar testleri ile incelenmesiyle bulunur. Buna dışkıda gizli kan testi denir ve olası kolorektal kanseri taramanın bir yolu olarak kullanılabilir. Ailenizde kolorektal kanser öyküsü varsa, sağlık uzmanınız bunu önerebilir.
Dışkınızda alışılmadık bir renk gördüğünüzde aklınızda bulundurmanız gereken bir şey, ne yediğinizdir. Dışkınızın rengini değiştirebilen ve kırmızı hatta siyah görünmesini sağlayan bazı yiyecekler vardır. Bu genellikle dışkıdaki kanla karıştırılır.
Rektal kanamanın belirtileri nelerdir?
Rektal kanamanın belirtileri, kanamaya neyin sebep olduğuna bağlı olarak değişebilir. Rektal kanamanın çoğu nedeni tedavi edilebilir ve ciddi değildir. Bazı durumlarda rektal kanama, kolorektal kanser gibi ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.
Rektal kanama ile birlikte görülebilecek bazı semptomlar şunları içerebilir:
Rektal ağrı ve/veya basınç hissetmek.
Dışkı, iç çamaşırı, tuvalet kağıdı veya klozette parlak kırmızı kan görmek.
Kırmızı, kahverengi veya siyah renkli dışkılamak.
Katran benzeri bir görünüme sahip dışkı.
Zihinsel karışıklık yaşamak.
Baş dönmesi veya sersemlik hissi.
Bayılma.
Bazı çok şiddetli vakalarda rektal kanama şoka neden olabilir. Herhangi bir şok belirtisi yaşarsanız, hemen 112'yi arayın ve yardım alın. Şok belirtileri şunları içerebilir:
Kan basıncınızda ani bir düşüş yaşamak.
Kalp atışlarında hızlanma.
İdrar yapamamak.
Bilinç kaybı.
Rektal kanamaya ne sebep olur?
Rektal kanama yaşamanızın birçok farklı nedeni vardır. Rektal kanamanın nedenleri, yaygın ve hafif durumlardan acil tıbbi tedavi gerektiren daha şiddetli ve nadir durumlara kadar değişebilir.
Rektal kanamanın nedenleri şunları içerebilir:
Hemoroid: Rektal kanamanın en yaygın nedeni olan hemoroid, rektumda (iç hemoroid) veya anüste (dış hemoroid) şişmiş damarlardır. Kronik kabızlık, bağırsak hareketleri sırasında ıkınma, hamilelik, ağır cisimleri kaldırma ve yüksek vücut ağırlığına (obezite) sahip olmak gibi birçok nedenden dolayı hemoroid geliştirebilirsiniz.
Anal fissür: Bazen hemoroid ile karıştırılan anal fissür, anüs çevresindeki deride bir yarık veya yırtılmadır. Bu, şiddetli bir kabızlık yaşadığınızda olur. Bağırsak hareketinin ekstra basıncı, cildin açılmasına neden olur. Anal fissür, tuvalete gittiğinizde kan görmenize ve bağırsak hareketleri sırasında yanma hissetmenize neden olabilir. Anal fissürler genellikle zamanla kendiliğinden geçer.
Anal apse veya fistül: Anüsünüzün içinde dışkı çıkarmanıza yardımcı olması gereken küçük bezler vardır. Bu bezler enfekte olabilir ve apse veya fistüllere neden olabilir. Anüsün içindeki bez, tıkanıklığa neden olan irin oluşturduğunda, bu bir apsedir. Anal fistül, apseyi anüs çevresindeki deriye bağlayan küçük bir tüneldir. Bu koşullara inflamatuar bağırsak hastalığı, tüberküloz veya radyasyon tedavileri neden olabilir.
Divertiküloz / Divertikülit: Bu durumlar, bağırsağınızın zayıflamış bölümlerinde divertikül adı verilen küçük keseler oluştuğunda meydana gelir. Bu divertiküller bağırsaklarınızın duvarlarından dışarı çıkarak kanamaya ve enfeksiyonlara neden olabilir. Bu keseler enfekte olduğunda karın ağrısı, ateş ve bağırsak alışkanlıklarında ani değişiklik gibi semptomlara neden olabilirler.
İltihaplı bağırsak hastalığı: İltihaplı bağırsak hastalığı, ince veya kalın bağırsağın şişmesidir. İki tip iltihaplı bağırsak hastalığı vardır; crohn hastalığı ve kolit. Bu hastalığı taşıyan kişilerde ateş, ishal, karın ağrısı, kramp, bağırsak tıkanmaları ve rektal kanama olabilir.
Ülserler: Bağırsaklarınızdaki sindirim sıvılarının miktarı dengesiz olduğunda, sindirim sisteminizin astarına zarar verebilir ve ülserlere neden olabilir. Bunlar kanayabilir ve bazen katran gibi görünen siyah dışkıya neden olabilir.
Büyük polipler: Bir polip, bağırsağınızın içinde büyüyen bir mantar gibi görünebilir. Büyük polipler kanayabilir ve rektal kanama yaşamanıza neden olabilir. Bazı durumlarda polipler tedavi edilmezse kansere dönüşebilir. Kolorektal kanser belirtisi olabileceğinden, poliplerle ilgili rektal kanamanın kontrol edilmesi önemlidir.
Rektal kanamaya benzer şekilde dışkının rengini değiştirebilecek yiyecekler var mı?
Dışkınızı alışılmadık bir renge dönüştürebilecek bazı yiyecekler vardır. Yeşil, sarı ve hatta siyah dışkıya sahip olabilirsiniz. Bu, çeşitli nedenlerle olabilir – sindirim sırasında çok fazla safraya sahip olmak, iltihaplı bağırsak hastalığı veya çölyak hastalığı gibi tıbbi bir duruma sahip olmak, antibiyotik kullanmak veya hatta sadece güçlü renk pigmentleri olan yiyecekleri yemek gibi.
Çoğu zaman kan, dışkınızın çok koyu ve neredeyse siyah görünmesine neden olabilir. Siyah meyan kökü, pancar, kara dut (yaban mersini ve böğürtlen) ve kırmızı jelatin gibi yiyeceklerin tümü dışkınızın çok koyu görünmesine neden olabilir. Bu, dışkınızdaki kanla kolayca karıştırılabilir.
Bağırsak hareketi için çok zorlamak rektal kanamaya neden olabilir mi?
Dışkılama sırasında çok zorlanma ve ıkınma rektal kanamaya neden olabilir. Genellikle kabızlık yaşadığınızda zorlanmak ve aşırı derecede ıkınmak hemoroid veya anal fissür gibi durumlara neden olabilir. Çok sert dışkı, anüsünüzün etrafındaki derinin yırtılmasına ve kanamasına neden olabilir. Kabızlığı tedavi etmek, bunun olmasını önlemeye yardımcı olabilir.
Rektal kanama nasıl teşhis edilir?
Nedeni anlamaya yardımcı olmak için doktorunuzun rektal kanamayı değerlendirmesinin birkaç yolu vardır. Bunlar;
Rektum ve anüsün fizik muayenesi.
Kolonoskopi.
Sigmoidoskopi.
Gaitada gizli kan testi
Rektal kanamayı nasıl tedavi edilir?
Çoğu durumda, rektal kanama, kanamanın nedenine bağlı olarak tedavi edilebilir. Rektal kanama genellikle ilgilenilmesi gereken daha büyük bir sorunun parçasıdır. Bu durum tedavi edildikten sonra kanama genellikle durur. Tedavi seçenekleri duruma göre değişiklik gösterebilir. Anal fissür gibi durumlar zamanla kendiliğinden geçebilir veya merhemlerle tedavi edilebilir. Hemoroidler, herhangi bir kabızlık sorununu çözerek, diyetinizi ve su alımınızı değiştirerek veya ameliyatla tedavi edilebilecek başka bir yaygın rektal kanama nedenidir.
Rektal kanamanın bir diğer ciddi nedeni kanser olabilir. Bu durumda, sağlık uzmanınız kanseri tedavi etmek için bir tedavi planı geliştirecek ve genellikle tümörü çıkaracaktır.
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Ağır kanamanız varsa veya birden fazla dışkılama sırasında kan görüyorsanız, vakit kaybetmeden doktorunuzu görmelisiniz. Rektal kanamanın tedavi edilmesi gereken ciddi nedenleri olabilir.
Sayfa içeriği bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili endişeleriniz ve sorularınız için sağlık kuruluşlarına veya doktorunuza danışınız.
