Şişmiş Lenf Düğümleri
Şişmiş lenf düğümleri, vücudunuzun hastalığa veya enfeksiyona verdiği doğal tepkidir. Bu küçük topaklar yumuşak, hassas ve genellikle ağrılıdır. Şişmiş lenf düğümlerinin en yaygın nedeni bir üst solunum yolu enfeksiyonudur, ancak birçok nedeni olabilir. Belirgin bir neden olmadan büyümüşlerse, daha ciddi bir şeyi ekarte etmek için sağlık uzmanınıza danışın.
Şişmiş lenf düğümleri nelerdir?
Bazen kendinizi çok iyi hissetmediğinizde boynunuzun kenarlarında bir miktar şişlik fark edebilirsiniz. Bu topaklar muhtemelen dokunulduğunda yumuşak ve hassas hissettirir ve hatta biraz acıtabilir. Boynunuzdaki bu şişlikler şişmiş lenf düğümleridir. Şişmiş lenf düğümleri için kullanılan tıbbi terimler adenopati veya lenfadenopatidir.
Lenfadenopati yaygındır ve aslında iyi bir şeydir. Bu bezelye veya fasulye büyüklüğündeki lenf düğümlerindeki şişme, vücudunuzun hastalık veya enfeksiyona karşı doğal tepkilerinden biridir. Şişmiş lenf düğümleri, vücudunuzun bağışıklık sisteminin enfeksiyonu ve/veya istilacı virüsleri veya bakterileri temizlemek için çalıştığı anlamına gelir.
Pek çok insan, lenfatik sisteminizin bir parçası olmalarına rağmen onları şişmiş bezler olarak adlandırır. Vücudunuzun daha az bilinen sistemlerinden biridir ve sıvı seviyenizi dengelemekten sorumludur.
Şişmiş bezleriniz, vücudunuzun lenf sıvınızdan geçen mikroplardan, hücrelerden veya diğer yabancı maddelerden kurtulmasına yardımcı olan filtreler gibdir. Lenf sıvısı, beyaz kan hücreleri, proteinler ve yağlardan oluşan berrak veya hafif sarımsı bir sıvıdır.
Şişmiş bezleri denildiğinde boynunuzun bir veya iki tarafında şişmiş lenf düğümlerini düşünebilirsiniz. Ancak koltuk altlarınızda da ağrılı şişmiş lenf düğümleri gelişebilir. Koltuk altlarınızdaki şişmiş lenf düğümleri için tıbbi terimler, aksiller adenopati veya aksiller lenfadenopatidir. Parmaklarınızla hafifçe hareket ettirebilirsiniz. Çenenizin altında ve kasıklarınızda da şişmiş lenf bezleri olabilir.
Ayrıca vücudunuzun çene, göğüs, karın, kollar ve bacaklar gibi bölümlerinde yaklaşık 600 adetlik (tam sayı kişiye göre değişir) lenf düğümü ağı bulunur.
Lenfadenopatinin belirtileri nelerdir?
Lenfadenopati aslında bir hastalığınız veya enfeksiyonunuz olduğu anlamına gelebilecek bir semptomdur. Sağlık uzmanınız, şişmeye neyin neden olduğunu belirlemek için şişmiş lenf düğümlerinizi inceleyebilir. Şişmiş lenf düğümlerinizi aşağıdakiler için değerlendireceklerdir:
Boyut.
Dokunulduğunda ağrı veya hassasiyet.
Kıvam (sert veya lastik gibi).
Yapışıklık.
Bulunduğu yer (belirli hastalıklar, vücudunuzdaki şişmiş lenf düğümlerinin bulunduğu yere bağlı olabilir).
Şişmiş lenf düğümlerinin en yaygın nedenleri nelerdir?
Boynunuzdaki lenf nodu şişmesinin en yaygın nedeni üst solunum yolu enfeksiyonudur. Bu enfeksiyonların tamamen çözülmesi 10 ila 14 gün sürebilir. Kendinizi daha iyi hissetmeye başlar başlamaz şişlik de inecektir. Ancak tamamen ortadan kalkması birkaç haftadan daha uzun sürebilir.
Şişmiş lenf düğümlerinize neden olabilecek diğer bakteri ve virüsler şunları içerir:
Soğuk algınlığı ve grip.
Sinüs enfeksiyonu (sinüzit).
Boğaz ağrısı.
Cilt yaraları.
Mononükleoz.
İstilacı bir enfeksiyonla savaşmak için daha fazla kan hücresi gerektiğinde lenf düğümleriniz büyür.
Çoğu zaman, şişen lenf düğümleri enfeksiyon bölgesine yakın olacaktır. Bu, boğazınızda ağrı varsa, boynunuzda şişmiş lenf düğümleri geliştirebileceğiniz anlamına gelir.
Şişmiş lenf düğümleri nasıl tedavi edilir?
Şişmiş lenf düğümleri vücudunuzun yalnızca bir bölgesinde bulunursa, buna lokalize şişmiş lenf düğümleri denir. Ve çoğu zaman, bir virüsünüz vardır, bu nedenle tedaviye ihtiyaç yoktur. Düğümler yavaş yavaş normal boyutlarına geri döner.
Bazı enfeksiyonlar için, sağlık uzmanınız şişmiş lenf düğümlerinizi normal haline geri getirmeye yardımcı olması için ilaç önerebilir.
Genelleşmiş şişmiş lenf düğümleri, bunların vücudunuzun iki veya daha fazla bölgesinde olduğu anlamına gelir. Bu genellikle daha ciddi bir sistemik (yani vücudunuzun her yerinde) bir hastalığa işaret eder. Bunlar geniş kapsamlıdır ve şunları içerebilir:
Otoimmün hastalıklar (lupus veya romatoid artrit gibi).
Toksoplazmoz.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (HIV veya sifiliz gibi).
Bakteriyel enfeksiyonlar (Lyme hastalığı veya tifo ateşi gibi).
Viral enfeksiyonlar (kızamık veya Epstein-Barr gibi).
Kanserler (lenfoma veya lösemi gibi).
Bu koşullar, daha uzun bir süre boyunca daha agresif tedaviler gerektirecektir. Şişmiş lenf düğümleriniz, tedaviniz bitene kadar normal boyutlarına dönmeyebilir.
Şişmiş lenf düğümlerini tedavi etmek için evde ne yapabilirim?
Ağrılı ve hassas hissediyorsanız, koltuk altlarınızdaki ve diğer bölgelerdeki şişmiş lenf düğümlerini doğal olarak tedavi edebilirsiniz. Sıcak bir kompres kullanmayı deneyebilirsiniz. Bu tedaviler lenf düğümlerinizi küçültmez. Ancak vücudunuz enfeksiyon veya hastalıkla başarılı bir şekilde savaşana kadar ağrınızı geçici olarak hafifletmeye yardımcı olurlar.
Ne zaman doktora görünmelisiniz?
Çoğu şişmiş lenf düğümü endişe kaynağı değildir ve enfeksiyonunuz iyileştikçe kaybolur. Sağlık hizmeti sağlayıcıları, genellikle görünürde bir sebep olmadan büyüdüğünde şişmiş lenf düğümleri hakkında endişelenebilir. Geniş, şiş bir bölgeniz varsa ancak kendinizi hasta hissetmiyorsanız ve yakın zamanda soğuk algınlığı, grip veya başka bir enfeksiyon geçirmediyseniz, sağlık uzmanınıza görünün. Kan testleri, çeşitli görüntüleme teknikleri veya biyopsi gibi daha ileri testlere ihtiyacınız olabilir.
Nadir durumlarda, şişmiş lenf düğümleri kansere, özellikle de lenfomaya (lenfatik sistem kanseri) işaret edebilir. Şişmiş lenf düğümlerinin diğer daha az yaygın nedenleri arasında yaralanma, AIDS ve lenf düğümlerinden vücudunuzun başka bir bölümüne yayılan kanser bulunur.
Daha ciddi bir şeylerin olduğunu gösteren aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz doktorunuza görünün:
Çapı bir santimetreden fazla olan lenf düğümleri.
Çok ağrılı, sert, cilde sabitlenmiş veya hızla büyüyen düğümler.
İrin veya diğer maddeleri boşaltan düğümler.
Kilo kaybı, gece terlemeleri, uzun süreli ateş, nefes almada zorluk veya yorgunluk gibi belirtiler.
Dirseğinize, köprücük kemiğinize veya boynunuzun alt kısmına yakın şişmiş düğümler.
Şişmiş lenf düğümlerinizin üzerinde kırmızı veya iltihaplı cilt.
COVID-19 aşısı aldıktan sonra şişmiş lenf düğümleri yaşayabilir miyim?
Evet. Çalışmalar, koltuk altınızdaki şişmiş lenf bezlerinin bazı COVID-19 aşılarının yan etkisi olabileceğini göstermiştir. Şişmiş lenf düğümleri en sık olarak iki doz mRNA aşısı aldıktan sonra gelişir. Bilim adamları bunun, aşının vücudunuzda güçlü bir bağışıklık tepkisi uyandırmasından kaynaklanabileceğine inanıyor. Yan etki geçicidir ve herhangi bir endişeye neden olmamalıdır. Koltuk altlarınızdaki şişlik devam ederse, sağlık uzmanınıza görünün.
Şişmiş lenf düğümlerinin nedeni çoğu zaman küçük enfeksiyon veya hastalıklardır. Durumunuz düzelir düzelmez şişliklerin eski boyutuna dönmesi gerekir. Küçülmeyen veya zamanla büyüyen şişmiş lenf düğümleriniz varsa, sağlık uzmanınıza görünün. Doğru teşhis ve tedavi gerektiren daha ciddi bir durumunuz olabilir.
Sayfa içeriği bilgilendirme amaçlı hazırlanmıştır. Sağlığınızla ilgili endişeleriniz ve sorularınız için sağlık kuruluşlarına veya doktorunuza danışınız.
